Barış Kartalı teslim ediliyor

Muhammet METİN/Kokpit.aero

Barış Kartalı Projesi'nde yaklaşık 6 yıllık gecikmenin ardından mutlu sona yaklaşılıyor. İlk uçak, 29 Ocak'ta Konya 3. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda yapılacak törenle teslim edilecek. Özel olarak oluşturulan filoda görev yapacak 737 Havadan İhbar Kontrol uçağı, Türk Hava Sahası'nı hassas olarak kontrol edecek. Törene Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel ve Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Akın Öztürk de katılacak.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın keşif, gözetleme ve komuta kontrol ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı tedarik projesi 1996 tarihinde gerçekleştirilen Savunma Sanayii İcra Komitesi kararı ile başlatıldı. Proje kapsamında 1998 yılında dört ayrı firmadan teklif alındı. 28 Kasım 2000 tarihinde SSİK tarafından Boeing/Northrop Grumman Ortaklığı ihaleyi kazandığı açıklandı ve 4 Haziran 2002 yılında sözleşme imzalandı.

Boeing firmasına 23 Temmuz 2003 yılında 4+2 opsiyon E737-700 HİK uçağı ile eğitim, lojistik destek paketini kapsayan toplam maliyeti 1.520 Milyar değerinde sipariş verildi.

ÜRETİM BAŞLIYOR

Üretim hattından 2004 yılında çıkan ve MESA radarı Mart 2006 tarihinde monte edilen Barış Kartalı uçağı ilk test uçuşunu 6 Eylül'de ilk Görev Sistemi Test Uçuşunu ise  29 Ekim 2007 yılında başarıyla gerçekleştirdi. Uçağın görev bilgisayarı, haberleşme, radar ve IFF sistemlerinin test edildiği Geliştirme Testi ve Değerlendirme Uçuşu da Mart 2009 yılında yapıldı. TAI tesislerinde yapısal modifikasyonları yapılan ikinci ve üçüncü uçaklar ise ilk uçuşlarını 16 ve 17 Temmuz 2008 tarihlerinde yaptılar. TAI tarafından yapısal modifikasyondan geçirilen ikinci uçak ilk görev sistemli test uçuşunu 5 Mayıs 2011'de, üçüncü uçak ise 7 Kasım 2012 yılında gerçekleştirdi.

Barış Kartalı Programı kapsamında tedarik edilen dört uçağın uçuş ekibinin ve bakım destek verecek personelin eğitimine 2009 yılında başlandı.Başlangıç ve Harbe Hazırlık Eğitimleri Türkiye ve ABD'de verildi. TAI'nin 3ncü Ana Jet Üs Komutanlığı'nda vereceği bakım eğitimleri, malzeme tedariği ve depo teknik eğitimlerine yürütecek personelin eğitimleri de tamamlandı.

Programda yaşanan gecikmeler üzerine teslimat takviminde değişikliğe gidildi. Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile Boeing arasında yapılan görüşmeler sonrasında 2011 tarihinde sistem doğrulama testlerine başlandı. 2012'de uçakların teslimat öncesinde ABD'nde laboratuvar ve uçuş testlerinin ardından birinci uçak 9 Mart 2012 tarihinde TAI'ye intikal etti ve Tip Test ve Değerlendirme testleri kapsamında, HvKK ve SSM personelinin katılımıyla test uçuşları yapıldı. Uçağın üzerinde bulunan aktif elektronik taramalı MESA radarı ile Elektronik Destek ve Elektronik İstihbarat [ELINT] sisteminin testleri uçuşlar sırasında gerçekleştirildi.

TESTLER DEVAM EDİYOR

Barış Kartalı projesinin ilk uçağı 14-19 Haziran 2012 tarihleri arasında Konya 3ncü Ana Jet Üs Komutanlığında gerçekleştirilen Anadolu Kartalı tatbikatına katılarak Türk Hava Sahası'nda komuta kontrol görevini yerine getirdi. Aynı zamanda uçaklar, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)'nin 18-22 Kasım 2013 arasında Antalya Körfezi'nde gerçekleştirilen elektronik harp denemeleri tatbikatına da katıldılar. Hava Kuvvetleri'ne ait Havadan İhbar ve Kontrol (HİK) uçağı tatbikat da, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri unsurları ile koordineli bir şekilde operasyonel kabiliyetini test etti.

PROJEYE İSRAİL ENGELİ

Barış Kartalı Projesinde; Boeing, Aselsan,Havelsan, Mikes, SelKom, TAI ve Türk Hava Yolları görev yapıyorlar. İlk uçağın 19 Temmuz'da, ikinci uçağın uçağın 4 Ekim 2007 tarihinde, üçüncü uçağın 13 Şubat ve dördüncü uçağın 18 Haziran 2008 yılında Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilmesi planlanmasına rağmen, projede yaşanan yazılım sorunları, Northrop Grumman imalatı radarın beklentileri vermemesi nedeniyle teslimat takviminde yedi yıla yaklaşan bir gecikme yaşandı.

Barış Kartalı uçaklarında kullanılan İsrail'de yerleşik  Elta firması tarafından geliştirilen Elektronik Destek Tedbirleri [EDT/ESM] Elektronik İstihbarat [ELINT] sistemlerinin teslimatında İsrail Hükümeti'nin uygulamaya koyduğu ihracat yasağı sonrasında yaşanan sorun, Boeing firmasının araya girmesiyle teslimatlara yeniden başlandı. Elta firması [ESM/ELINT] sistemini Şubat 2013 tarihinde TAI'ye teslim etti.

Boeing 737-700 modeli üzerine şekillendirilen E737 Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı 40.000ft (12,200m) irtifada görev yapabiliyor. Kokpitinde B777 ekran göstergeleri kullanılıyor. Uçağın azami menzili 7.000km ve yakıt ikmali yapmadan havada 10 saat kalabilme kabiliyetine sahip. Uçağın gövdesi üzerine entegre edilen MESA radarı 360 derecelik görüş açısıyla 350 kilometre menzili içinde aynı anda 3 bin hedefi tespit ve takip edebiliyor.

BAKIM ZAMANI GELDİ

Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından Barış Kartalı Projesi’nde yaşanan 7 yıllık gecikme için Boeing firmasına 600 milyon dolara yakın ceza kesildi. THY Teknik tarafından Uçaklar  hizmete girdikten sonra bakıma girecek. THY Teknik tesislerinde gerçekleştirilecek bakım planına göre, ilk uçağın C bakımının Haziran 2014’te ve D bakımının da Ağustos 2014’te yapılması planlanıyor.

BARIŞ KARTALI TESLİM EDİLİYOR

Türkiye'nin hava savunmasını güçlendirmek amacıyla 2003 yılında yürürlüğe soktuğu ve 2008 yılında teslim edilmesi vaat edilen Barış Kartalı programında 7 yıllık gecikmenin ardından nihayet sona gelindi. Boeing, Türkiye’ye satmayı vaat ettiği 4 Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı ve bir yer sistemini teslimata hazırladı.

Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı'nın ilki Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Genel Kurmay Başkanı Nejdet Özel, Hava Kuvvetleri Komutanı Akın Öztürk, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ve Savunma Sanayii Müsteşarı Murad Bayar'ın katılımıyla 29 Ocak 2014 tarihinde Türk Havacılık ve Uzay Sanayii [TAI] tesislerinde teslim töreni gerçekleştirilecek.

Teknik Özellikler:

• Mürettebat: 6-10
• Faydalı Yük: 19,830 kg (43,720 lb)
• Uzunluk:33.6 m
• Yükseklik: 12.5 m
• Kanat açıklığı: 35.8 m
• Boş ağırlığı: 46,606 kg (102,750 lb)
• Azami Kalkış Ağırlığı: 77,564 kg (171,000 lb)
• Motor: 2 × CFM International CFM56-7B27A turbofan, 27,000 lbf (118 kN)
• Seyir hızı: 853 km/s
• http://kokpit.aero/bariskartali-teslim-ediliyor