Türk Genel Maksat Helikopter Projesi: T-70 Helikopteri
Muhammet METİN/Kokpit.aero
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyacının karşılanması amacıyla 2005 tarihinde Genel Maksat Helikopter Projesi Savunma Sanayii İcra Kurulu kararıyla başlatıldı. Projede helikopter sayısı ilk olarak 32 adet daha sonra Orman Genel Müdürlüğü'ne 20 ve Genelkurmay Elektronik Sistemler Komutanlığı'na da 2 adet olmak üzere sayı 54 adet olarak belirlendi.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı projede azami şekilde yurtiçi imkanların kullanılması helikopterlerin transmisyon, aktarma organları ve pal gibi ürünlerin Türk sanayisi ile ortak bir şekilde üretilmesi amacıyla açılan ilk ihale Aralık 2007 tarihinde gerçekleştirilen Savunma Sanayii İcra Kurulu kararıyla iptal edildi. Bu doğrultuda ihaleye katılan Agusta Westland ve Sikorsky firması ile görüşmelere başlandı.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından açılan ihalede her iki firmadan en iyi teklif vermeleri istendi. TAI'nin Ana-yüklenici olduğu projede her iki firmayla görüşmeler 2010 yılında tamamlandı. İhaleyi kazanan firmanın belirlenmesi amacıyla 22 Mart 2011 tarihinde gerçekleştirilen SSİK toplantısında firmaların teklif etmiş oldukları fiyatı düşürmeleri için 1 aylık sürenin tanınmasının ardından 21 Nisan 2011 tarihli Savunma Sanayi İcra Komitesi, Türk Genel Maksat Helikopteri ihalesinde sözleşme müzakerelerine Amerikan Sikorsky firması ile başlanması kararı alındı.
Genel Maksat Helikopteri ihalesi süresince helikopter adedi; KKK (20), HvKK (6), DzKK (6), Sahil Güvenlik Komutanlığı (6), OGM (20), GES (2), JGnK (30), EGM (20) ve ÖzKK (11) olmak üzere toplam 121 adet olarak belirlendi. Daha sonrasında deniz şartlarına uyumlu gövde yapısına sahip olacak Deniz ve Sahil Güvenlik Komutanlığı'na üretilmesi planlanan helikopterlerin TAI'de teslim edilemeyeceğinin belirlenmesi üzerine tedarik edilecek helikopterleri hazır alım yoluyla alımı kararlaştırıldı.
300 ADET HELİKOPTER ALINACAK
Türkiye'nin 20 yıllık süreçte genel maksat helikopteri ihtiyacı 300 adet olarak öngörüldü. Sikorsky firması proje kapsamında sipariş edilecek helikopter sayısı kadar helikopteri TAI tesislerinde üretip yurtdışına satışı gerçekleştirecek. Bu süre zarfında toplam 600 adet T-70 helikopteri üretilecek.
Genel Maksat Helikopter Projesi kapsamında Sikorsky firmasının yeni ürünü olan UH-60M modelinin uluslararası pazarlar için geliştirilen S-70İ helikopterinin ortak özelliklerini bir araya getiren T-70 modelini teklif etti.
TÜRK SAVUNMA SANAYİSİ PROJEDE YER ALACAK
Türk Havacılık Sanayisinin gelişimine büyük katkı sağlayacak olan projede başta TAI,TEI, Aselsan, Alp Havacılık, Ayesaş ve STM olmak üzere birçok savunma sanayii firması görev alacak. Sanayii katılımı'nın %70'ler seviyesinde olması beklenen projede KKK'na bağlı 5nci Ana Merkez Komutanlığı da yer alacak. Projede TAI helikopterin gövdesini, ana rotor ve kuyruk rotoru ve palleri, TEI (motor), ALP Havacılık transmisyon,iniş takımları, Aselsan aviyonik ve sistem entegrasyonu (Renkli MFD sayısal harita ve sembolojisi ile INS/GPS Seyrüsefer Sistemi, Görev Yönetim Sistemi ) gibi sistemleri imal edecek.
3.5 MİLYAR DOLARLIK PROJE
T-70 helikopterinde kullanılacak General Elektrik ürünü T700-GE-701D motorunun yurtiçinde üretimi ve montajı TEI tesislerinde gerçekleştirilecek. Motorun %54 oranında yerli imkanlar kullanılarak üretilmesi kararlaştırıldı. İlk aşamada yedekleriyle birlikte toplam 247 adet motor TEI tarafından üretilecek. Alp Havacılık ise T-70 helikopterinin rotor ve transmisyon sistemlerini, iniş takımlarını, dişli kutusu asamble ve arka kuyruk pervanesi sürücü şaftlarını üretiminden sorumlu olacak. Projenin toplam maliyetinin 3.5 milyar dolar olması bekleniyor.
MODERN SİSTEMLER İLE DONATILACAK
T-70 helikopteri milli görev teçhizatının kolaylıkla entegre edilebileceği monolog bir gövdeye sahip. Bu gövde UH-60L modeline göre %70 daha az parçadan oluşuyor. INS/GPS destekli seyrüsefer sistemi, gelişmiş egzos sistemi, GE Hover kızılötesi bastırma sistemi, 4 adet 10 inç genişliğinde GGG uyumlu akıllı MFD, Sayısal Otomatik Uçuş Kontrol Sistemi, yenilenmiş transmisyon ve daha dayanıklı T700-GE-701D turboşaft motorlar gibi birçok yeni sistem tasarlanıp entegre edilecek. Helikopter 1800m yüksekliğe 15 tam donanımlı asker ile yaklaşık 200 km harekat yarı çapına sahip olacak. Silah sistemi olarak 2 adet GIAT ürünü 20mm çapında top ile 2 adet 7.62 çapında 6 namlulu M134 Minigun ile silahlandırılabilecek. Yangınla mücadele görevlerinde ise bambi kovası ile 2.700 kg ağırlığında su taşıyabilecek.
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİN VAZGEÇİLMEZ UNSURU
Türk Silahlı Kuvvetleri doğrudan satış yoluyla Sikorsky firmasından bugüne kadar toplam 111 adet BlackHawk, 25 adet SeaHawk helikopterini teslim aldı. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterideki UH-1 helikopterlerinin ihtiyacı karşılayamaması üzerine tercih edilen S-70A-28 Sikorsky Black Hawk helikopteri, 1989 yılından itibaren TSK'nin, uluslararası görevlerinde ve terörle mücadele kapsamında aktif olarak kullanıldı.
Irak’ın kuzeyine gerçekleştirilen bir çok sınır ötesi harekat sırasında Black Hawk helikopterleri hava indirme kabiliyetlerini kanıtladı. 20 Mart 1995 tarihinde terör yuvalarına gerçekleştirilen ‘Çelik-1′ harekatında altı tugay ve 35.000 asker, yine 14 Mayıs 1997 ‘Balyoz’ harekatı sırasında onbinlerce Türk askeri, Irak’ın 60 km içlerine sevk edildi.
Emniyet Genel Müdürlüğü, terör, asayiş,trafik ve kaçakçılık alanlarında etkinkinliğini arttırmak amacıyla 1991 yılında ikisi VIP dizaynlı altı adet S-70A-17 Black Hawk helikopteri tedarik edildi.
S-70 Sikorsky Genel Maksat Helikopteri ABD'nin yanı sıra, 27 ülkenin silahlı kuvvetleri tarafından kullanılıyor. K.K.K.lığında 60 adet, Dz.K.K.lığında 24 adet, J.Gn.K.lığında 25 adet, Öz.Kuv.K.lığında 10 adet S-70 Sikorsky modeli helikopter bulunuyor.
BLACK HAWK GECE-GÜNDÜZ GÖREVDE
K.K.K.lığı envanterinde bulunan S-70 Sikorsky modeli helikopterlerin tamamı, yeni üretilmiş olarak; 1992-1994 yıllarında 10 adet ve 1999-2003 yıllarında 50 adetlik gruplar halinde tedarik edildi. 3 Şubat 1999 tarihinde imzalanan sözleşme kapsamında; 2002 yılına kadar tamamen envantere alınan 50 adet helikopterin toplam sözleşme bedeli 562 milyon dolar, birim maliyeti ise yaklaşık 12 milyon dolardır.
S-70 Sikorsky helikopterlerinin hertürlü tehdit ortamında görev yapabilmesi için, Gece Görüş Gözlüğü (GGG), INS,GPS, ısı ve radar güdümlü silahlara karşı ikaz ve önleme v.b sistemlerle donatıldı. Helikopterlerdeki, muharebe sistemleri de EH'ten etkilenmeyecek şekilde geliştirildi. Böylece helikopterler kendi aralarında ve komuta merkezleri ile kriptolu ve emniyetli muharebe imkanlarına kavuştu.
YARASA MODERNİZASYONU
Genelkurmay Özel Kuvvetler Komutanlığı'na ait dört adet S-70 Blackhawk helikopteri YARASA Programı adı altında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından aviyonik modernizasyona tabi tutuldu.Yarasa projesi ile helikopter üzerinde mevcut seyrüsefer, haberleşme ve görev ekipmanlarının sayısalları ile değiştirilmesine ilave olarak; kayan harita, hava radarı, kaska entegre gece görüş sistemi, kızıl ötesi hedef tespit sistemi (FLIR) ve yedek yakıt tankı entegrasyonları başarı ile gerçekleştirildi. Modernizasyon sonrasında, Genelkurmay Özel Kuvvetler K.lığına ait helikopterler; gece, gündüz ve her türlü hava şartında görev yapabilecek hale geldi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder