Türkiye uçak gemisi mi alıyor?
Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM), 27 Aralık 2013 tarihinde yapılan Savunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) sonrasında Havuzlu Çıkartma Gemisi (LPD) Projesi’nde Sedef Gemi ile görüşmelere başlama kararı aldı. Projenin toplam maliyeti, alınacak amfibik araçlarla birlikte 1,7 milyar dolara ulaşacak…
Son yıllarda Türkiye’nin bölge ülkelerinin yanı sıra Afrika ve diğer Asya ülkeleri ile dış ilişkilerini artırmaya çalışıyor. Bunun bir kolu da ticari ilişkiler. Birçok Türk şirketi, dünyanın farklı noktalarındaki projelere katılıyor. Ancak işler bazen planlandığı gibi gitmiyor. Örneğin iç karışıklığın yaşandığı Libya’da sayıları üç bini bulan Türk vatandaşı otorite boşluğu ile can güvenliğinin kalmadı. Türkiye askeri nakliye uçakları ile bu vatandaşlarımızı ülkemize getirdi.
Bu tür durumlarda veya yaşanan doğal afetlerde uzatılacak yardım kolu büyük önem taşıyor. Türkiye’nin alacağı Airbus A400M askeri nakliye uçakları işin hava boyutunun geliştirilmesi için önemli bir proje. Deniz tarafında ise Havuzlu Çıkartma Gemisi (LPD) bulunuyor.
Gemiye dışarıdan baktığınızda, 200 metre boyu ile adeta bir uçak gemisini andırıyor. Güverte, 15 ton ağırlığa sahip büyük helikopterlerin inip-kalkmasına müsait. Aynı zamanda bu tür gemilerde yüksek dayanıklı güverti ile burası bir pist haline geliyor. Dikine inip-kalkış yapabilen hizmetteki Harrier veya geliştirilen F-35 uçakları için bir alt yapı sunabiliyor.
BU BİR UÇAK GEMİSİ Mİ?
Dışarıdan bakıldığında LPD uçak gemisini andırıyor. Ancak tasarım gereği pistin daha mukavementli olmaması ve iç yapıda yer alan özel havuz ile bu tür gemiler, uçak gemilerinden ayrılıyor. Yüzen hastane, doğal afetlerde kullanılması gibi özellikleri ile bir bakıma LPD’ler uçak değil ama ‘helikopter gemisi’ görüntüsünde.
İHALE SÜRECİ 2005’TE BAŞLADI
Türkiye, LPD ile ilgili süreci 2005’te başlattı. 6 Nisan 2007’de Bilgi İstek Dökümanı, 22 Şubat 2010’da da Teklife Çağrı Dosya’ları yayınlandı. Amaç, 550-700 personelden oluşan bir taburu ana üs desteği gerekmeden kendi lojistik desteği ile kriz bölgesine hareket ettirmeyi sağlamaktı. Ayrıca gemi üzerinde amfibik deniz araçları ile taarruz veya 15 tonluk ağır helikopterler de görev yapabilecekti.
TOPLAM BÜTÇE 1,7 MİLYAR DOLAR
SSM tarafından hazırlanan bütçede, alınacak amfibik araçlarla birlikte 10 yıla yayılmış 1,7 milyar dolarlık bir bütçe planlandı. Hazırlanan ihalede 31 şirket cevap verdi. Ön çalışmaların ardından Çinli CSOC ile işbirliği yapan Desan, özgün tasarım sunan RMK Marine ve İspanyol Navantia ile işbirliği yapan Sedef Gemi katıldı.
SSİK’ten 27 Aralık 2013 tarihinde çıkan sonuca göre, şu ana kadar hayata geçen 3 gemi nedeniyle Sefed Gemi ve ortağı Navantia ile görüşmelerin başlatılması kararı alındı. Navantia biri İspanyol Donanması, diğer ikisi de Avustralya olmak üzere toplam 3 gemi yaptı.
MENZİLİ 7 BİN DENİZ MİLİ
Türkiye’de inşa edilecek ve ana görev fonksiyonu kuvvet aktarımı ve amfibi harekat olacak LPD’nin Karadeniz, Ege, Akdeniz’in yanı sıra okyanusa çıkabilecek özelliklere de sahip olması ön görülüyor. Doğal Afet Yardımlarında alt yapı sunacak gemi, aynı anda birkaç bin kişiye ev sahipliği de yapabilecek. Yüzer hastane haline getirilecek geminin tasarılı, İspanyol Tersanesi Navantia’nın geliştirdiği Juan Carlos I’e dayanıyor.
Navantia şirketinin verdiği bilgiye göre, proje kapsamında yerel üretim için Türk ortağı Sedef Tersanesi’ne tasarım, teknoloji transferi, ekapman ve teknik destek sağlanacak. Ayrıca makelalar, gaz türbini ve entegre platform yönelim sistemleri de Navantia tarafından sağlanacak.
Aynı tür gemiden Avustralya’da alıyor. Navantia, Avustralya için inşa ettiği LPD’nin ikincisinin tekne bölümünü tamamladı ve Avustralya’ya geri kalan çalışmaların yapılması için yolladı.
HANGİ HAVA ARAÇLARINI TAŞIYOR?
Geminin üst güvertesinde 4 adet helikopterin emniyetle inip kalkabileceği heliport yer alacak. Bu helikopterlerin her biri en az 15 ton ağırlığa sahip olacak. Bu açıdan bakıldığında önümüzdeki yıllarda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine girecek olan CH-47 Chinook helikopterlerinin boş ağırlığı 10 bin 185 kilogram. Ancak helikopterin maksimum kalkış ağırlığı 22 bin 680 kilograma kadar çıkabiliyor. Bu açıdan güvertenin yapısı istenilen şartlarda Chinook helikopterlerine maksimum ağırlıklı operasyon için uygun olamacağı ortaya çıkıyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine bakıldığında, AS532 Couger Mk1 (Kara ve Hava Kuvvetleri tarafından kullanılıyor) boş ağırlığı 4 bin 350 kg. Maksimum kalkış ağırlığı ise 9 ton, Sikorsky S-70 (Kara, Deniz ve Jandarma tarafından kullanılıyor, yeni modellerle kapsam genişleyecek) boş ağırlığı 5 bin 347 kg, maksimum kalkış ağırlığı ise 9 bin 997 kg. Bu iki helikopter de LPD’den uçabilecek.
Güvertenin hemen altında bir de hangar yer alıyor. Hangarda 4 adet helikopter rahatlıkla girebilecek ölçüye sahip. Bu helikopterlerin yirine en az 3 İnsansız Hava Aracı (İHA) da yer alabilecek. Helikopterlerin palleri sökülüp sökülüp hangara konulabilecek.
GEMİYE KONUŞLU İHA
LPD’de helikopterlerin yanı sıra İHA’lar da görev yapacak. Sınıf olarak Gemiye Konuşlu İHA (G-İHA) konsepti için halen TAI tarafından çalışmalar yapılıyor. Pilotsuz hava araçları başta keşif olmak üzere LPD için önemli bir alt yapı sunacak.
Yurtdışında deniz piyadeleri tarafından kullanılan LPD konseptinde hava aracı olarak taarruz helikopterleri de önemli bir yer tutuyor. Bunun için planlamada güverteye T-129 veya AH-1W Super Cobra helikopterlerinin de konuşlandırılması planlanıyor. Tahliye veya askeri operasyonlarda bu helikopterlerin sağlayacağı atış gücü ciddi bir önem taşıyor.
DENİZ KUVVETLERİ TAARRUZ HELİKOPTERİ ALABİLİR
Burada yapılan planlamalardan biri de Deniz Kuvvetleri tarafından işletilecek taarruz helikopterleri olabilir. Bu konuda T-129 veya AH-1W helikopterlerinden bir kısmı Deniz Kuvvetleri’ne verilebilir.
BU GEMİDEN UÇAK KALKAR MI?
Geminin İspanyol versiyonu olan Juan Carlos I’de, 12 derecelik açılı kalkış rampası bulunuyor. ‘Ski-Jump’ olarak da adlandırılan bu rampayı Sea Harrier uçakları kullanıyor. Bunun Türk gemisinde de olup olmayacağı yapılacak görüşmelerin ardından netleştirilecek.
İSPANYOL GEMİSİ İLE HANGİ FARKLAR OLACAK?
Navantia şirketinin Türkiye Genel Müdürü Jorge Garcia-Monedero’nun verdiği bilgiye göre, İspanyol ve Türk gemileri arasındaki en büyük fark, Savaş Yönetim Sistemi. Bunun yerine Havelsan ve Aselsan tarafından geliştirilen sistemler LPD’de kullanılacak. Garcia-Monedero’nun verdiği bilgiye göre Türk gemisinde kalkış rampası yer almayacak. Ayrıca ön tarafta bulunan hava aracı asansörünün (hangar ile güverte arasında helikopterlerin taşınmasını sağlıyor) yerine bir kapak eklenmesi de gündemde.
NAVANTIA HANGİ ÜLKELERDEKİ İHALELERİ GİRİYOR?
İspanyol şirket, Avrupa’nın köklü tersaneleri arasında. İspanya ve Avustralya (2 adet gemi) dışında kazandığı projelerin dışında Hindistan ile 4 gemi için ihalede yer alıyor. Güney Afrika’nın önümüzdeki aylarda ihaleye çıkması bekleniyor.
NE ZAMAN HİZMETE GİRECEK
Görüşmelerin bu yıl içinde tamamlanması durumunda LPD’nin en erken 2021de hizmete girmesi bekleniyor. Geminin inşası 4 yılda tamamlanabilecek. Bunun için en az bin kişilik mühendis, teknisyen ve işçinin görev yapması gerekiyor. Gemi inşasının ardından sistemlerin takılması, suya indirme ve testler yapılacak.
SEDEF TERSANESİ’NDE YAPILACAK
Sedef Tersaneleri’nin ana merkezi Tuzla. Burada 56 bin metre karesi kapalı, toplam 230 bin metre karede kurulu tesislerde, 200 bin tonluk gemi inşasında kullanılabilecek 310 metre uzunluğunda, 50 metre genişliğinde ve 11 metre yüksekliğinde kuru havuz yer alıyor. Türkiye’nin en büyük kuru havuzunda LPD imalatı gerçekleştirilecek.
LPD TEKNİK ÖZELLİKLER
Tahmini Deplasman: 19,000 ton
BoyB 200 metre
En fazla hız: 22 knot
Ekonomik seyir hızı: 16 knot
Menzili: Ekonomik hız ile en az 7 bin deniz mili
Personel: 190 gemi personeli, 56 uçuş personeli, 200 kişilik Yüksek Hazırlık Seviyeli Deniz Birliği (HRF) veya Müşterek Harekat Deniz Görev Kuvveti Karargahı, 50 sağlık personeli, 700 amfibi personel.
Araç taşıma kapasitesi;: 13 adet tank, 27 adet Zırhlı Amfibi Hücum Aracı, 6 adet Zırhlı Personel Taşıyıcı, 33 adet muhtelif araç, 15 adet römork,
Hava aracı: 4 adet 15 tonluk helikopter veya 3 adet İnsansız Hava Aracı
Amfibik Araç: Geminin su alabilen kıç havuzua 1 adet tank taşıma kapasiteli 4 adet LCM veya 1 adet tank taşıma kapasiteli 2 adet haa yastıklı amfibik araç (LCAC) girebilecek.
Kaynaklar: Savunma Sanayi Müsteşarlığı
Savunma Havacılık Dergisi Sayı 159
MSI Dergisi Sayı: 103-104
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder