7Deniz dergisinde yayınlanan sayın Atilla Özdöl'ün yazısı.
TF-2000 Hava Savunma Fırkateyni Projesi
Firkateynler suüstü harbi, hava savunma harbi ve denizaltı savunma harbi görev fonksiyonu çeşitlilikleri ile suüstü savaş gemilerinin ana unsurlarını oluşturmaktadırlar. Halihazırda firkateynlerimiz bazı hava savunma imkanlarına haiz olmakla birlikte, bu imkanlar sadece kendini savunmaya yöneliktir. Şu anda envanterde bulunan firkateynlere, yapılacak modernizasyonlar ile yeni bazı imkan ve kabiliyetler kazandırılması planlanmıştır. Bu bağlamda tüm GABYA sınıfı fırkateynler GENESİS entegre Komuta Kontrol sistemi teçhiz edilmiş, BARBAROS ve GABYA sınıfı fırkateynlere de ESSM (Evolved Sea Sparrow Missile – Geliştirilmiş SeaSparrow) Güdümlü Mermi atma kabiliyeti kazandırılmaktadır. ESSM veya üretim kod adıyla RIM-162, savaş gemilerinin yüksek manevra kabiliyetine sahip ve sesten hızlı uçabilen anti-gemi füzelerine karşı öz savunmalarını yapabilmeleri için RIM-7 Sea Sparrow füzesi üzerine geliştirilmiş bir deniz savunma füzesidir. Böylece fırkateynlerimizin öz hava savunma menzili 27nm (50 km)’e kadar uzanmış olacaktır.
Modern hava savunma konseptinde, sadece gemilerin kendi bekasını koruması yetmemektedir. Çok fazla uçak, güdümlü mermiler, uçaklardan ve diğer hava vasıtalarından atılan mühimmatları aynı anda izleyerek angaje olabilecek gemilere ihtiyaç vardır. Bu tür gemilere Hava Savunma Gemileri denmektedir, bu gemiler kendilerinin yanında bir bölge içersindeki tüm unsurların savunmasını da üstlenebilirler, kontrol ve koordine edebilirler. Örneğin Ege Denizinde bulunan tekbir fırkateyn bile tüm Ege’de uçan her şeyi algılayabilir, izleyebilir ve uygun silahı (veya gemiyi) görevlendirebilir.
Bu ihtiyaca binaen, Savunma Sanayii İcra Kurulu (SSİK) Deniz Kuvvetleri için 4 adet (4+2 opsiyonel) TF-2000 Hava Savunma Fırkateyni’nin inşası için karar verdi. Bölgesel hava savunma kabiliyetini ise haiz olacak 4 hava savunma fırkateyni güdümlü mermilerden, uçaklardan ve diğer hava vasıtalarından atılan klasik/modern mühimmat gibi hava tehditlerine karşı bekayı sağlayacak, ayrıca komuta kontrol ve muhabere, gözetleme, erken ihbar, keşif ve teşhis, suüstü harbi, denizaltı savunma harbi, elektronik harp görev fonksiyonlarına katkı sağlayacaktır. Bölgesel güç olmanın bir şartı da, tıpkı LPD gibi, bu gemilerden geçiyor.
Akdeniz, Karadeniz ve Marmara’da görev yapacak bu savaş gemileri, Türkiye’ye gelecek NATO Patriot sistemleri ve yeni alınacak uzun menzilli füzelerle entegre hale getirilecektir. Radarların aldığı görüntüler doğrudan, uzun menzilli hava savunma sisteminin komuta kontrol merkezine iletilecek. Böylece gemiler komşulardan gelebilecek füze saldırılarını önceden tespit ederek ülke hava savunmasına da katkıda bulunacaktır.
Bu gemilerin en büyük özelliği; faz dizinli radara (Phased Array Radar) sahip olmalarıdır. Faz dizilinli radar klasik radarların aksine dönen radar anteni yerine üzerinde pek çok radar anteni bulunan sabit panolardan meydana gelir ve anten dönmez radar huzmesi elektronik olarak döndürülür. Böylece tek bir radardan değil de pek çok radardan gelen sinyaller vasıtası ile binlerce hedefin aynı anda bir atış kontrol radarı hasiyeti ile izlenmesi mümkün olmaktadır. TF-2000 Fırkateyni’nde de ana sensörü olacak Çok Maksatlı Faz Dizinli Radar’ların (ÇAFRAD) yerli sanayi ve araştırma merkezlerinin iş birliği içinde yurt içinde geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu maksatla ASELSAN, METEKSAN ve TÜBİTAK’a görev verilmiştir.
Benzer gemiler henüz ileri bahriyelerde bulunmaktadır. Bunların büyük bir kısmı ABD firması Locheed Martin tarafından yapılan AEGIS sistemini kullanmaktadır. Bunlar ABD’nin Arleigh Burke ve Ticonderoga, Japonya’nın Atago ve Kongō, Kore’nin Sejong ve KDX-IIA, Norveç’in Nansen, Avustralya’nın Hobar, İspanya’nın Álvaro sınıfı gemilerdir. Bunun dışında benzer bir sistem kullanan İngilizlerin Type 45 sınıfı fırkateynleri bulunmaktadır. Bu nedenle bizim projemiz tamamen özgün bir proje olacaktır.
Proje kapsamında başlangıçta 4 milyar dolara 4 adet firkateyn inşa edilecek olup, fizibilite çalışmaları tamamlanmıştır, fizibilitenin değerlendirilmesini müteakip proje modeli oluşturulacaktır. İlk geminin 2016-2018 zaman aralığında denize indirilmesi hedefleniyor. Başlangıçta 8 adet olarak planlanan gemilerin, GABYA Sınıfı ve BARBAROS Sınıfı Fırkateynler’deki gelişmeler nedeni ile 4 adete indirilmesine karar verilmiştir.
Gemini özellikleri, silah ve donanımı henüz gizli tutulmakla birlikte tablodaki gibi olduğu değerlendirilmektedir.
Atilla ÖZDÖL
Deniz Sistemleri Proje Yöneticisi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder